Obrady Zarządu Krajowej Rady Forów Sekretarzy w Zakliczynie
1 grudnia 2023 r. w ratuszu w Zakliczynie odbyły się obrady Zarządu Krajowej Rady Forów Sekretarzy JST działającej przy Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej w Warszawie. Członkiem Zarządu Krajowej Rady od 2022 roku jest Janusz Krzyżak – Sekretarz Gminy Zakliczyn, a zarazem Prezes Zarządu Forum Sekretarzy Samorządów Polski Południowej. W spotkaniu z głosem doradczym uczestniczyli także pozostali Członkowie Zarządu Forum Sekretarzy Samorządów Polski Południowej.
Celem działalności Krajowej Rady Forów Sekretarzy JST jest:
– reprezentowanie środowiska Sekretarzy JST na poziomie krajowym i międzynarodowym,
– zabieranie głosu w istotnych dla samorządu sprawach na poziomie krajowym,
– koordynacja konsultacji wewnątrz środowiska Sekretarzy JST,
– organizacja wspólnych ogólnopolskich i makroregionalnych wydarzeń/inicjatyw,
– podejmowanie inicjatyw na rzecz wzmocnienia kompetencji Sekretarzy JST oraz potencjału organizacyjnego JST.
Zebranych gości powitał i życzył udanych obrad Dawid Chrobak, Burmistrz Miasta i Gminy Zakliczyn. W rozpoczęciu spotkania uczestniczył także gospodarz ratusza Kazimierz Dudzik, Dyrektor Zakliczyńskiego Centrum Kultury. Obrady w Zakliczynie prowadził Przewodniczący Zarządu Krajowej Rady Andrzej Wojewódzki – Sekretarz Miasta Lublin.
Czytaj więcej: Obrady Zarządu Krajowej Rady Forów Sekretarzy w Zakliczynie
Święta z Zakliczyninfo – regionalne zwyczaje Bożonarodzeniowe
Szczęśliwie na Ziemi Zakliczyńskiej i szerzej Pogórzu Karpackim żywe są zwyczaje Bożonarodzeniowe, a nawet w ostatnich czasach, dzięki renesansowi kultury ludowej, przeżywają rozkwit. W ostatnim artykule z cyklu „Święta z Zakliczyninfo” zapraszam do lektury o tym, jak to jest z tymi zwyczajami w innych stronach Polski.
Kazimierz Dudzik
Kaszubska Gwiôzdka
Jednym ze świątecznych obyczajów na Kaszubach jest Gwiôzdka, czyli odwiedzanie domów przez grupy kolędnicze w dzień Wigilii Bożego Narodzenia. Zespoły gwiôzdek liczą zazwyczaj od 10 do 15 kawalerów w wieku od 15 do 30 lat. Kolędowanie zaczyna się w wigilijne popołudnie i trwa niemal do Pasterki. W tym czasie odwiedzanych jest kilkadziesiąt gospodarstw z własnej i sąsiednich wsi. Przez wszystkie lata chodzenia z gwiôzdką jej członkowie nie uczestniczą w wieczerzach wigilijnych przygotowywanych w rodzinnych domach. Przynależność do grupy jest wyróżnieniem i na każde zwalniające się miejsce czeka już kilku chętnych kawalerów. Często ważnym powodem przystąpienia do grupy jest rodzina tradycja.
Czytaj więcej: Święta z Zakliczyninfo – regionalne zwyczaje Bożonarodzeniowe
Święta z Zakliczyninfo – Drugi Dzień Świąt
Drugi dzień świąt bożonarodzeniowych poświęcony jest św. Szczepanowi – pierwszemu męczennikowi za wiarę chrześcijańską, znanemu z głębokiej wiary i mocy czynienia cudów. Został ukamienowany, gdy przyznał się przed sanhedrynem do wiary w Chrystusa (tradycyjna kara za bluźnierstwo).
Ludowe obchody tego dnia mają podłoże agrarne, choć nawiązujące do chrześcijańskiej tradycji. Podczas mszy św. w kościele do dziś święci się owies na pamiątkę ukamienowania św. Szczepana i dla zapewnienia urodzaju w przyszłym roku. Święcenie owsa ma również uzasadnienie magiczne, gdyż skropienie ziarna wodą wzmagało w nim siły witalne. Ziarno sypano w kościele, na księdza, na wchodzących do świątyni, a po nabożeństwie, pod kościołem, chłopcy i dziewczęta też się nim obsypywali. Z aury panującej w drugi dzień świąt przepowiadano pogodę zgodnie z powiedzeniem: „Jaka pogoda w Szczepana panuje, taka na luty nam się szykuje.”
Święta z Zakliczyninfo – Boże Narodzenie
Boże Narodzenie było zawsze uważane za święto niezwykle ważne i rodzinne, nazywano je również Godami lub ,,godnimi świętami". Świętowanie nie ograniczało się dawniej do 25 grudnia, ale trwało aż do święta Trzech Króli, czyli 6 stycznia. Był to czas spokoju, powagi i nic nierobienia. Nie można było jednak w ten dzień za dużo spać, gdyż wierzono, że źle to będzie wpływać na zdrowie ludzi, zwierząt i plony. Pierwszy dzień Bożego Narodzenia tradycyjnie spędzano w domu. Zakładano odświętne ubrania i spędzano ten czas w gronie najbliższych. Stoły byty suto zastawione, na święta specjalnie ,,bito świnię" i przygotowywano swojskie wyroby. Podobnie jak w Wigilię, nie wolno było również sprzątać, gotować, rozpalać ognia pod kuchnią, dlatego jedzono potrawy wcześniej przygotowane. Nie składano w tym dniu wizyt. Bożonarodzeniowe świętowanie przebiegało w rodzinnym gronie, jedzono i śpiewano kolędy.
Zanim pojawiła się choinka, świąteczną dekoracją był podłaźnik (podłaźniczka) i pająk, które wieszano pod sufitem. Zielone drzewka jeszcze w kulturze przedchrześcijańskiej były uważane za symbol życia i płodności. Podłaźnik to wierzchołek lub gałąź drzewka iglastego zawieszany w izbie bezpośrednio nad stołem wigilijnym lub w świętym kącie. lnną, lecz równie popularną ozdobą bożonarodzeniową byty aniołki i pająki ze słomy. Pająki przygotowywane były przez gospodynie oraz dziewczęta i wisiały w domu przez cały rok, aż do ich zniszczenia. Robiono je ze słomy i kolorowej bibuły lub papieru.
Święta z Zakliczyninfo – Wigilia
Uczestnicy projektu Stowarzyszenia Promocji i Rozwoju Gminy Zakliczyn pod nazwą Kluczowa Akademia Dla Aktywnych (KADA), mieli okazję poznać mnie (z nieco innej strony) w trakcie warsztatów o dziedzictwie kulturowym. Zatem trzymając się tematu podczas świątecznego okresu, proponuję pozostać w obszarze naszego dziedzictwa kulturowego związanego z Wigilia oraz Świętami Bożego Narodzenia. Zapraszam do świątecznej lektury, która składa się z czterech artykułów poświęconych poszczególnym dniom świątecznym i na finał zwyczajom regionalnym.
Wesołych Świąt życzy Kazimierz Dudzik
Wigilia
O wyjątkowości świąt Bożego Narodzenia stanowi Wigilia, której momentem kulminacyjnym jest wieczerza rozpoczynająca się wraz z pierwszą gwiazdką. Jest to niezwykły, uroczysty, wzruszający i najbardziej rodzinny czas. Wigilia stanowi nie tylko przygotowanie do świąt Bożego Narodzenia, ale już zaczyna czas świąteczny i decyduje w głównej mierze o niepowtarzalnym charakterze świętowania. Z dniem wigilijnym związane są liczne przesądy i wierzenia, o których dziś zapominamy. Wigilia i Boże Narodzenie przypadają na zimowe przesilenie słońca. Zaczyna się wtedy astronomiczna zima, jednocześnie noc staje się krótsza a dni dłuższe. Od najdawniejszych czasów Wigilia otwierała rok słoneczny, wegetacyjny i tradycyjny rok obrzędowy. Zachowały się więc w jej obchodach (zwłaszcza w ludowych zwyczajach i obrzędach) ślady dawnych rytuałów agrarnych, zadusznych i noworocznych.
Pogórze Gwoździec!!!
Jako że pisanie sprawia mi przyjemność, tym bardziej jak są zainteresowani i głodni słowa pisanego o sporcie lokalnym, postanowiłem napisać zdań kilka. Patriotyzm ten lokalny oczywiście odezwał się i zasugerował. Napisałem już o Dunajcu Zakliczyn w kontekście Jubileuszu, Orle Stróże w ramach krótkich reminiscencji, więc tym razem będzie o Pogórzu Gwoździec.
Klub ten względem drużyn wcześniej wymienionych nie posiada długiego stażu na mapie sportu. Powstanie klubu datuje się na rok 2000. Nie posiada na własność budynku, zaplecza ani boiska sportowego. Dotychczas – dzięki uprzejmości tutejszego Proboszcza – dzierżawił tereny i budynek od Kościoła. W 2023 roku tereny te ma już w posiadaniu gmina i udostępnia klubowi. W ramach systemu szkolenia – na przestrzeni tych lat – miał trzy kategorie senior, junior i trampkarz.
Utworzenie Muzeum Regionalnego w Zakliczynie poprzez przebudowę budynku mienia komunalnego – etap III
Początkiem listopada 2023 r. zostały odebrane prace związane z realizacją III etapu zadania pn „Utworzenie Muzeum Regionalnego w Zakliczynie poprzez przebudowę budynku mienia komunalnego po byłym przedszkolu przy ul. Jagiellońskiej 25”.
Etap III zadania obejmował całkowitą wymianę więźby dachowej wraz z wymianą pokrycia dachowego. Fatalny stan pokrycia dachowego spowodował mocne zawilgocenie drewnianych elementów konstrukcji dachu. Dzięki uzyskanemu dofinansowaniu z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 179.000,00 zł dach budynku zyskał nowy wygląd. Oprócz całkowitej wymiany więźby dachowej oraz położenia nowej dachówki ceramicznej w ramach inwestycji wykonano nową instalację odgromową, zamontowano dwa okna dachowe od strony południowo-wschodniej, które doświetlą przestrzeń ekspozycyjną na poddaszu. Zamontowano nowe rynny i rury spustowe, prowadzone były prace remontowe przy kominach. Wartość robót wyniosła 249.711,53 zł, a wkład własny z budżetu Gminy Zakliczyn wyniósł 70.711,53 zł.
Życzenia świąteczne od Burmistrza i Przewodniczącej Rady Miejskiej
Drodzy mieszkańcy Miasta Zakliczyn
Przed nami najpiękniejsze i najbardziej radosne święta.
Niech będą okazją do radości z rodzinnego spotkania i przyniosą wytchnienie od codziennych zmagań i trosk.
Niech wzajemne zrozumienie oraz serdeczna współpraca będą źródłem radości, pokoju ducha i optymizmu.
Zdrowych, spokojnych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkiej pomyślności w nadchodzącym Nowym Roku
życzy
Przewodnicząca Miasta Zakliczynie
Ewa Bardon