Ochrona środowiska dotyczy nas wszystkich

Gospodarka odpadami, w tym nowe przepisy dotyczące selektywnej zbiórki odzieży i tekstyliów oraz systemu kaucyjnego, zdominowały pierwsze w tym roku Forum Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów, przeprowadzone w Tauron Arenie Kraków. W spotkaniu uczestniczył wicemarszałek Ryszard Pagacz. Gospodarka odpadami staje się coraz większym wyzwaniem, bo coraz bardziej dotyka mieszkańców regionu. Jak podkreślono podczas otwarcia forum, niezwykle potrzebne jest kompendium wiedzy, popartej doświadczeniem. Wicemarszałek Ryszard Pagacz – zwracając do wójtów i burmistrzów z naszego regionu - przypomniał Plan Zagospodarowania Odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2023-2028, uchwałę zarządu województwa z 25 marca 2024 roku, regulującą ochronę środowiska w połączeniu z rozwojem gospodarczym.

Jesteście Państwo najbliżej tego tematu, a my tylko próbujemy Wam w tym pomóc. Z jednej strony chcemy się jak najszybciej rozwijać, a z drugiej strony robić to z poszanowaniem środowiska. By negatywne konsekwencje były dla niego jak najmniejsze. Dlatego przyjęliśmy priorytety, zapobieganie powstawaniu odpadów, przygotowanie ich do ponownego użycia czyli recyklingu oraz co zrobić, by jak najmniej odpadów ostatecznie trafiało na wysypisko. Dostrzegamy problem ze zbyt szybko zapełniającymi się PSZOK-ami (Punktami Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych). W istniejących, brakuje miejsca. Na nowe często nie ma zgody mieszkańców. Dodatkowym celem jest transformacja gospodarki w obiegu zamkniętym. Żyjemy w czasach, gdy ilość świadczy o rozwoju. Dla przykładu: żywot kuchenki wynosi dwa lata, pralki w najlepszym razie – trzy. Czasem lepiej kupić nowe, zamiast naprawiać stare. To jest absurd, ale producenci robią je w taki sposób, by były nierozbieralne. Powinniśmy narzucić im zasadę, by to było jednak do naprawy - przekonuje wicemarszałek Ryszard Pagacz.

W Małopolsce działa 16 instalacji MBD (mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów), 15 składowisk odpadów komunalnych, 17 kompostowni, 1 spalarnia śmieci (w Nowej Hucie), 104 instalacje do recyklingu (w tym 58 do przetwarzania tworzyw sztucznych). Mamy też 179 PSZOK-ów na 182 gminy w regionie.

Kolejne wyznaczone cele to wzrost poziomu recyklingu i surowców wtórnych, zagospodarowanie odpadów zielonych i biokompostowników (w poprzednim roku program wojewódzki z kwotą dofinansowania 4,5 mln zł cieszył się olbrzymim zainteresowaniem, w tym roku na to samo zadanie zarząd przeznaczy dwa mln zł), zapobieganie wyrzucaniu zużytego sprzętu AGD i innych odpadów do lasów. Temu też służy edukacja ekologiczna. Ciągle dorastają młode pokolenia, których jeśli nie nauczymy i wychowamy, to wrócimy do punktu wyjścia. Ochrona środowiska dotyczy nas wszystkich, w przeciwnym razie będzie żyć w zanieczyszczonym środowisku. To, co pijemy i czym oddychamy w bezpośredni sposób wpływa na długość naszego życia - zaznacza wicemarszałek Ryszard Pagacz.

Przeciętny mieszkaniec Europy co roku kupuje 26 kg odzieży, z czego 11 kg staje się odpadami.

Jednym z istotniejszych priorytetów, może nawet większym niż czyste powietrze, powinno być zabezpieczenie w wodę. Wójtowie i burmistrzowie z południa naszego województwa wiedzą o czym mówię. Bo bez wody nie przeżyjemy. Małe śluzy, jazy, nawet z możliwością zainstalowania turbiny pozwalają zatrzymać odpływ wody - informuje wicemarszałek Małopolski.

Kinga Radoń, dyrektor Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego przypomina, że do 31 marca 2025 roku wszyscy wójtowie, burmistrzowie i prezydenci muszą złożyć sprawozdania z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie swojej gminy. – 30 gmin z Małopolski wciąż nie osiągnęło wymaganego poziomu recyklingu – wyjaśnia dyrektor Radoń.

Jest też temat budzący niepokój. To audyt krajobrazowy, który jest przez sejm RP przesunięty o rok. Do marca mamy czas na rozmowy i spotkania, by przekonać niechętnych. Nie tylko dlatego, że jest to dyrektywa unijna. Każdy chce z przyjemnością patrzeć, na to co jest wokół nas. Trochę żartobliwie, każdy z nas chce być mądry, młody, piękny i bogaty. Róbmy wszystko, by nasze otoczenie było przyjazne do mieszkania, rozwoju i odwiedzania przez turystów. By nie było wyludnienia. Szanowni Państwo, cieszycie się największym ludzkim zaufaniem, wiecie najlepiej jak z ludźmi rozmawiać. Żeby zminimalizować ewentualne protesty społeczne i nie blokować zatwierdzenia audytu krajobrazowego. Jeszcze jedna ważna uwaga na koniec. Pamiętam ze swojego doświadczenia gospodarkę niedoboru z PRL-u. Wtedy nie wyrzucało się wszystkiego, bo trudno było o nowe. Aktualnie nie o to chodzi, że nas na coś nie stać. Wyróbmy w sobie taki mechanizm, by nie wszystko wyrzucać. Byśmy po sobie pozostawili środowisko w jak najlepszym stanie - podsumowuje wicemarszałek Ryszard Pagacz.

Źródło informacji: www.malopolska.pl