W hołdzie żołnierzom plutonu „Radomyśl”

27 października w Słonej, przy pomniku poległych partyzantów AK z plutonu "Radomyśl", odbyła się uroczystość patriotyczno – religijna upamiętniająca obchody 80. rocznicy rozbicia samodzielnego plutonu "Radomyśl" dowodzonego przez por. Zbigniewa Matulę ps. "Radomyśl", który działał w batalionie „Barbara” 16 pułku piechoty AK. Pluton "Radomyśl" został zaatakowany przez oddział niemiecki i rozbity 31 października 1944 roku.

Obchody rocznicowe rozpoczęły się od wspólnego śpiewania hymnu państwowego, okolicznościowego wystąpienia burmistrza Dawida Chrobaka. - Zgromadziła nas dzisiaj tutaj pamięć o ofierze złożonej przez żołnierzy Armii Krajowej samodzielnego plutonu dywersyjnego „Radomyśl” w zbliżającą się osiemdziesiątą rocznicę tragicznych wydarzeń. Tutaj w Słonej jedno z gospodarstw było miejscem postoju tego plutonu po demobilizacji batalionu „Barbara”. 31 października 1944 roku stodołę, w której kwaterowali partyzanci, otoczyli niemieccy okupanci i otworzyli ogień z broni maszynowej. Budynek stanął w ogniu. Zginął dowódca „Radomyśla”, jego zastępca oraz dwóch innych żołnierzy. Pięciu partyzantów aresztowano i wywieziono do hitlerowskich obozów koncentracyjnych.

W dowód wdzięczności na skraju lasu w Słonej powstał pomnik upamiętniający tragedię plutonu „Radomyśl” oraz śmieć czterech jego bohaterskich żołnierzy. Odsłonięty został w październiku 1978 roku. Natomiast uroczystość poświęcenia już zmienionego i odnowionego pomnika odbyła się podczas doniosłego wydarzenia religijno-patriotycznego 30 maja 1992 roku. Wówczas postawiono również trzymetrowy krzyż metalowy. Pomnik był odnawiany także w następnych latach. Z okazji sześćdziesiątej rocznicy tragedii plutonu osadzono na pomniku nową tablicę z granitu, informującą o poległych w Słonej żołnierzach Armii Krajowej w nierównej walce z Niemcami a w 2019 roku na 75. rocznicę wydarzeń wyremontowano pomnik i zagospodarowano teren przy pomniku. Dzięki przychylności mieszkańców Słonej – Pana Kamila Myszora i Pana Stanisława Gniadka, którzy nieodpłatnie przekazali w czwartek 24 października 2024 r. teren na rzecz Gminy Zakliczyn przy pomniku powstała droga gminna. Pozwoli to na wykonanie na tej drodze w najbliższych latach asfaltu. Bardzo dziękuję za przekazanie terenu na rzecz Gminy Zakliczyn.

Szanowni Państwo!
Pamięć o dramatycznych doświadczeniach historii jest naszym obowiązkiem. Pamięć, ale zarazem wdzięczność względem tych, którzy tak heroicznie walczyli o naszą Ojczyznę.

Stąd troska o ten pomnik, stąd dzisiejsza uroczystość. Dziękuję za obecność, dziękuję za świadectwo żywego patriotyzmu.

Cześć i chwała Bohaterom!

Po apelu poległych oraz złożeniu wiązanek i zniczy przez przybyłych gości pod pomnikiem, a wśród nich: bratanka podchorążego Tadeusza Stasika ps. "Doktor", delegację samorządową z burmistrzem Dawidem Chrobakiem oraz radnymi Rady Miejskiej w Zakliczynie; Dagmarą Kamińską, Ewą Bardon i Januszem Flakowiczem, Zygmuntem Olchawą, a także radnym Rady Powiatu Tarnowskiego Józefem Gwiżdżem i Józefem Wojtasem przedstawicieli Sołectwa Słona z sołtysem Andrzejem Kulakiem, szkolne poczty sztandarowe, członków SKKT PTTK "Compass" Zakliczyn i harcerzy z 1 Tarnowskiej Drużyny Harcerzy ZHR im. Zawiszy Czarnego "Sulima". Tą część uroczystości poprowadził Mikołaj Kulak.

Następnie o. Błażej Sówka OFM celebrował mszę świętą i wygłosił kazanie w intencji poległych żołnierzy oraz mieszkańców Słonej.

Po zakończonej Eucharystii miało miejsce spotkanie refleksyjne przy stoisko KGW w Słonej "U Źródła." Na stoisku KGW kusiły smakołyki przygotowane w sposób tradycyjny, w tym grochówka.

Kolejną atrakcją dla zgromadzonych, i lekcją historii szczególnie dla najmłodszego pokolenia, był pokaz rekonstrukcji historycznej ukazujący rozbicie samodzielnego plutonu "Radomyśl" przez oddział niemiecki, zaprezentowany przez Sekcję Rekonstrukcji Historycznej im. 16 Pułku Piechoty i Nadwiślańskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej III Pułku Strzelców Podhalańskich przy wydatnej pomocy sołtysa Andrzeja Kulaka oraz mieszkańców Słonej. Narratorem pokazu był Przemysław Majewski.

Organizatorami wydarzenia byli: Burmistrz Miasta i Gminy Zakliczyn Dawid Chrobak, Proboszcz Parafii Matki Bożej Anielskiej w Zakliczynie, Zakliczyńskie Centrum Kultury, KGW w Słonej „U ŹRÓDŁA”, Sołtys wraz z mieszkańcami sołectwa Słona.

Organizatorom uroczystości w sukurs przyszła piękna, jesienna pogoda, a autorem zjawiskowych fotografii jest Nikodem Kulak.