Lato w Gminie Zakliczyn - Stróże

Miejscowość leżąca przy drodze powiatowej Zakliczyn - Czchów. Źródła historyczne pisane wspominają po raz pierwszy o Stróżach pod koniec XIII wieku (lub może XI,) i przypisują przynależność wioski do Klasztoru Benedyktynów w Tyńcu. Na kartach historii Stróże pojawiają się po raz kolejny w 1369 roku i wymieniane są jako jedna z wsi królewskich. Następna wzmianka pochodzi z dokumentu króla Kazimierza Jagiellończyka z 2 listopada 1478 roku, gdy wioska jest wymieniana w akcie rozgraniczenia Charzewic i Opatkowic (obecnie Zakliczyn).

Według Słownika Lindego nazwa miejscowości pochodzi od powinności strażniczej chłopów, którzy kolejno mieli odprawiać straż nocną we dworze starosty czchowskiego, który właśnie tutaj miał swoją siedzibę. W tej właśnie posiadłości na świat przyszła w 1603 roku Marianna Marchocka, córka starosty Pawła Marchockiego, Karmelitanka oraz kandydatka na ołtarze. W 1656 roku na terenie Stróż doszło do potyczki pomiędzy żołnierzami szwedzkimi, a mieszkańcami Zakliczyna. W wiosce znajduje się mogiła poległych wówczas rajtarów.

Stróże były miejscem odwiedzanym i lubianym przez sławnych Polaków. W dworze w okresie II Rzeczypospolitej często gościł Jacek Malczewski. Kronika rodziny Dunikowskich donosi o jeszcze jednym, dostojnym gościu. 18 lipca 1929 roku na dwór przybył sam Prezydent RP Ignacy Mościcki. Dwór i park dworski jest najcenniejszym zabytkiem w Stróżach. Został zbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku, a około roku 1930 gruntownie przebudowany w stylu neobarokowym Dwór, w którym obecnie mieści się Dom Pomocy Społecznej, otacza park założony na początku XX wieku. Należy także zwrócić uwagę na kamienny krzyż, znajdujący się w centrum wsi oraz na kamień u jego podnóża. Przed wiekami pełnił on funkcję pręgierza do karania niepokornych kmieci.

Podczas I wojny światowej przez Stróże przebiegała linia frontu, a sama miejscowość była zajęta przez wojska rosyjskie. Z kolei podczas II wojny światowej w budynkach dworskich stacjonowały oddziały niemieckie.

Czy wiesz, że w Stróżach:

W latach 1845 – 1846 przebywał w dworku rodziny Dunikowskich, znany polski poeta, podróżnik Maciej Bogusz Stęczyński. Zastała go tutaj rabacja galicyjska, podczas której został dotkliwie pobity, a także aresztowany przez lokalnych chłopów i przewieziony do tarnowskiego aresztu, z którego został wypuszczony po kilku miesiącach.