Zielone Świątki w Zakliczynie z Heligonistami

Bardzo dużo dzieje się w Gminie Zakliczyn w sferze społecznej i kulturalnej - tak będzie także podczas nadchodzącego weekendu. Przypomnę, że 26 maja podczas sesji Rady Miejskiej w Zakliczynie odbędzie się gala "Jordanów" - Honorowych Nagród Stowarzyszenia "Klucz", 27 maja w Zdoni odbędzie się uroczystość otwarcia świetlicy wiejskiej, 28 maja w Filipowicach Szkoła im. św. Jana Pawła II zaprasza do "Krainy baśni i bajki", tego samego dnia o 20 – tej w sali im. Jordana w ratuszu zaplanowano koncert Chóru Cantando canzoni "Dla Ciebie Mamo". To jednak nie wszystko, bowiem 28 maja tego roku to Zielone Świątki.

Z związku z tym świętem Zakliczyński Klub Małopolskich heligonistów i Harmonistów z prezesem Tadeuszem Malikiem od kilku lat organizuje paradny, muzyczny przejazd bryczkami ulicami Zakliczyna. Bryczki Stanisława Ziółkowskiego wyruszą spod ratusza na zakliczyńskie ulice o godzinie 15 – tej. W planie była też "Letnia potańcówka na zakliczyńskim Rynku", ale aby nie kolidowała z koncertem chóru, została przełożona na inny termin. Tak czy owak potańcówki są zgłoszone do Budżetu Obywatelskiego WM w 2024 roku, ale aby uzyskały dofinansowanie to trzeba i należy już teraz głosować w Budżecie Obywatelskim Województwa Małopolskiego - kod zadania TAR 15.

Zielone Świątki

Zielone Świątki kojarzone są w tradycji ludowej z różnymi świętami pasterskimi i rolniczymi, a współcześnie zaledwie niektóre z tych zwyczajów przetrwały. W całej Polsce powszechny był obyczaj majenia domów, płotów i bram. Gospodarstwo maiło się zazwyczaj brzozowymi gałązkami, a na podwórkach i na podłogach w chatach układano grubą warstwę tataraku. Majenie domów i obejść to tradycja licząca sobie co najmniej kilka wieków. Rolnicy wierzyli, że młoda zieleń i świeże soki roślinne zapewnią powodzenie całemu gospodarstwu i spowodują obfite plony. Majenie obejść miało też zapobiegać zarazie, chorobom, złym czarom, urokom i wszelkim złem, jakie mogło spaść na dom i jego mieszkańców. Od tego właśnie zwyjczaju wzięła się ludowa nazwa tego święta, bowiem właściwa nazwa ludowych Zielonych Świątek to święto Zesłania Ducha Świętego. Jest to święto kościelne, które na początku Chrześcijaństwa było mocno powiązane z Wielkanocą. Od IV wieku Zielone Świątki zaczęto traktować jako oddzielne święto. Zielone Świątki to święto ruchome i przypada na niedzielę i poniedziałek pięćdziesiąt dni po świętach Wielkanocnych, między 10 majem a 13 czerwcem, czyli na okres największego rozkwitu roślin i pełni wiosny. Od 120 lat Zielone Świątki obchodzone są w Polsce także jako Święto Ludowe. Zostało ono ustanowione w 1903 roku we Lwowie, w trakcie Zgromadzenia Rady Naczelnej Polskiego Stronnictwa Ludowego. W czasach zaborów chłopi rozpalali wielkie ogniska na wzgórzach, co miało podkreślić ich polską tożsamość i chłopskie korzenie. Ognisko było także symbolem i sygnałem przekazywanym innym patriotycznym stowarzyszeniom, że chłopi z danej wioski są gotowi pracować i walczyć o swoje prawa oraz o wolność całego kraju. Tradycyjnie też organizowano w Zielone Świątki festyny, zebrania i akademie.

Tekst: Kazimierz Dudzik – źródło informacji – Polska tradycja, foto: arch. ZCK i T. Malik.