6. stycznia zapraszamy na Orszak Trzech Króli

EPIFANIA

Święto Objawienia Pańskiego, uroczystość Epifanii, jest najstarszym świętem, które ustanowił Kościół w swej historii. We wczesnym chrześcijaństwie obchodzono kilka wydarzeń jednocześnie: Boże Narodzenie, Hołd Magów, Chrzest Jezusa w Jordanie oraz Wesele w Kanie Galilejskiej. Wspominał o tym już Klemens Aleksandryjski, zmarły w 212 roku. Dopiero pod koniec IV wieku zaczęto obchodzić Objawienie Pańskie odrębnie od Bożego Narodzenia. Obchody Epifanii ustanowiono na 6 stycznia i tego dnia rozpamiętywano sens objawiania się Boga ludom pogańskim, które reprezentowane były przez Mędrców ze Wschodu. Święto podkreślało uniwersalność chrześcijaństwa. W 1866 roku w hiszpańskim mieście Alcoy narodziła się tradycja barwnych orszaków, w których mieszkańcy, przebrani za postacie z Ewangelii o Narodzeniu Pańskim, maszerują ulicami miast. W Polsce uroczystość Trzech Króli była jednym z najważniejszych świąt kościelnych i jednocześnie dniem wolnym od pracy. Jednak w 1960 roku władze komunistyczne zlikwidowały je ustawowo. Dopiero w 2011 roku dzień 6 stycznia stał się ponownie dniem wolnym. I tak jest do dziś. Tego dnia w setkach miast w Polsce i za granicą odbywają się barwne Orszaki Trzech Króli.

MIEJSCE KULTU MĘDRCÓW

Według podań św. Helena, Matka cesarza Konstantyna Wielkiego, sprowadziła w IV stuleciu relikwie Trzech Królów do Konstantynopola, skąd trafiły do Mediolanu. W 1163 roku cesarz niemiecki Karol najechał Mediolan i z tamtejszego kościoła zabrał szkielety trzech mężczyzn czczone jako relikwie Trzech Królów, a następnie przewiózł je do Niemiec, do Kolonii. Kolonia stała się głównym miejscem kultu Trzech Królów w średniowiecznej Europie. Relikwie Trzech Mędrców w katedrze kolońskiej odbierały cześć licznych pielgrzymów. Po pożarze świątyni, który miał miejsce w 1248 roku, wybudowano, w ciągu 600 lat, nową, gotycką katedrę, a arcydzieło średniowiecznej sztuki złotniczej - relikwiarz Trzech Królów - stał się jej najcenniejszym przedmiotem.

K+M+B

Od XIII wieku Trzej Królowie stali się bohaterami jasełek. Na przełomie XV i XVI wieku pojawił się zwyczaj święcenia w kościołach złota i kadzidła. Kadzidło sporządzano z żywicy jałowca i wraz z modlitwą o błogosławieństwo Boże, okadzano nim domy. W XVIII wieku rozwinęła się tradycja święcenia kredy, którą pisano na drzwiach domów litery „K+M+B” lub „C+M+B” wraz z datą bieżącego roku. Znaczenie tego napisu tłumaczono jako skrót od wyrażenia Christus mansionem benedicat (Niech Chrystus dom błogosławi) lub Christus multorum benefactor (Chrystus dobroczyńcą wielu) lub jako pierwsze litery imion Kacpra, Melchiora i Baltazara. Zwyczaj nawiązuje też do historii z Księgi Wyjścia, kiedy Żydzi oznaczali swe domy krwią baranka paschalnego, aby uchronić się od śmierci. Dla chrześcijan napis kredą na drzwiach oznacza publiczne wyznanie wiary oraz prośbę o błogosławieństwo.

W tym roku ponownie ulicami Zakliczyna przejdzie Orszak Trzech Króli, tym razem pod hasłem "Niechaj prowadzi nas Gwiazda".  O godz. 13.00 w kościele pw. Świętego Idziego w Zakliczynie, a także pod klasztorem Ojców Franciszkanów i pod budynkiem Szkoły Podstawowej w Zakliczynie rozpocznie swą wędrówkę każdy z trzech Mędrców ze Wschodu, aby spotkać się u Żłóbka znajdującego się w Szopce na zakliczyńskim rynku, gdzie Królowie oddadzą pokłon i złożą przyniesione symboliczne dary Dzieciątku Bożemu. Każdemu orszakowi będzie przewodziła Gwiazda, Mędrcom ze Wschodu będzie towarzyszyła radosna grupa kolędników grających i śpiewających o Narodzeniu Pańskim. Z orszakiem Niebieskim wyruszy Franciszkańska Schola Parafialna, z orszakiem  Czerwonym pójdzie z Kapela Świętego Idziego z Tadeuszem Malikiem, a z Orszakiem Zielonym zagrają członkowie Franciszkańskiej Grupy Młodzieżowej, Dziewczęca Służba Maryjna i uczniowie SP w Zakliczynie. Około 13.30 orszaki spotkają się przed ratuszem, by wspólnie kolędować Małemu. Serdecznie zapraszamy do licznego udziału w tym pięknym wydarzeniu całe rodziny z naszej gminy i okolicy. Po kolędowaniu przy Szopce na uczestników czeka słodka niespodzianka.

Organizatorami wydarzenia są: Burmistrz Miasta i Gminy Zakliczyn, Zakliczyńskie Centrum Kultury oraz Proboszczowie  zakliczyńskich parafii, przy współpracy z grupami parafialnymi.

"NIECHAJ PROWADZI NAS GWIAZDA!"

Tegoroczne hasło ma przypomnieć nam o Gwieździe Betlejemskiej, która była przewodniczką Mędrców wędrujących do Betlejem w poszukiwaniu Nowonarodzonego Króla. To oni po przybyciu do Jerozolimy zapytali: „Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać Mu pokłon.” (Mt 2,2) Gwiazda, którą ujrzeli Mędrcy była więc powodem rozpoczęcia wędrówki. Była dla nich wyraźnym znakiem, że zbliża się czas narodzenia Zbawiciela. W tamtych czasach bowiem pojawienie się gwiazdy zwiastowało narodziny kogoś ważnego. Ta wyjątkowa Gwiazda towarzyszyła im w dalekiej drodze w poszukiwaniu Jezusa. „A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Gdy ujrzeli gwiazdę bardzo się uradowali.” (Mt 2,9-10) Gwiazda Betlejemska przywróciła im radość. Święty Mateusz Ewangelista opowiadając o przybyciu Mędrców poświęca gwieździe wiele wersów, oznacza to, że miała bardzo istotne znaczenie w tym wydarzeniu.

Orszak Trzech Króli pragnie w tym roku zwrócić szczególną uwagę na ten znak, który przyprowadził pogańskich Królów do Chrystusa. „Gwiazdy – komety są znakiem, że my również jesteśmy powołani, by wyruszyć, dotrzeć do groty i uwielbiać Pana” – przypomina nam Papież Franciszek w Liście Apostolskim Admirabile Signum „O znaczeniu i wartości żłóbka”, a Benedykt XVI przypomina, że „Mędrcy, prowadzeni przez gwiazdę, reprezentują podążanie narodów do Chrystusa.” (Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu, Dzieciństwo).

Gwiazda, jest symbolem wiary, którą mamy umacniać i za którą mamy dziękować. Gwiazda prowadząca Mędrców jest również znakiem dla nas, że w drodze do Jezusa potrzebujemy przewodników, kierowników duchowych, którzy będą wskazywać nam właściwy kierunek.

Promienista kolorowa gwiazda, noszona na drążku z kołowrotkiem wprawiającym ją w ruch, będąca wręcz dziełem sztuki ludowej, jest noszona przez kolędników wędrujących po domach. Zwyczaj niesienia gwiazdy pojawił się w XIX wieku. Wcześniej kolędnicy chodzili z kulą oblepioną kolorowym papierem, która symbolizowała glob ziemski, odkupiony przez Chrystusa. Kolorowa, tradycyjna Gwiazda jest niesiona na czele Orszaku Trzech Króli.

W tym roku przygotowujemy się do obchodów 800 - lecia pierwszej żywej Szopki, która za sprawą św. Franciszka stanęła 24 grudnia 1223 roku w Greccio we Włoszech. Wydarzenie to stało się pierwowzorem wszystkich jasełek. W grocie na wysokości 750 m n.p.m., w posiadłości Jana Wetliny, Święty Franciszek zbudował szopkę i złożył w żłobie wyrzeźbioną figurę Dzieciątka. Zaprosił mieszkańców, aby odegrali rolę Świętej Rodziny i Pasterzy oraz umieścił w szopce żywe zwierzęta, woła i osła. Chciał w ten obrazowy sposób przybliżyć miejscowej ludności sceny Bożego Narodzenia. Orszak Trzech Króli podążający do Stajenki, gdzie czeka Święta Rodzina, realizuje cel, jaki przyświecał Świętemu Franciszkowi.

W 2023 obchodzimy 550 rocznicę narodzin wielkiego astronoma, Mikołaja Kopernika (ur.19 lutego 1473 r.) oraz 480 rocznicę ukazania się dzieła De revolutionibus orbium coelestium – „O obrotach ciał niebieskich”, które po łacinie ukazało się drukiem w 1543 roku w Norymberdze. Nasz najwybitniejszy polski uczony wykonywał ten sam zawód, co Mędrcy ze Wschodu, stąd w tym szczególnym czasie rocznic kopernikańskich będziemy o nim pamiętać.