Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek wręczył 8 listopada br. w Auli Głównej Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego ważne odznaczenia państwowe – Krzyż Wolności i Solidarności.

W gronie kilkudziesięciu zasłużonych osób, odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę za zasługi w działalności na rzecz odzyskania niepodległości i suwerenności przez Polskę oraz respektowania praw człowieka w PRL został pośmiertnie Stanisław Chrobak, ojciec Dawida Chrobaka, obecnego Burmistrza Miasta i Gminy Zakliczyn. Odznaczenie odebrała w Krakowie małżonka Małgorzata Chrobak.

Krzyż Wolności i Solidarności to polskie państwowe odznaczenie cywilne, nadawane działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej w PRL. Zostało ustanowione ustawą z dnia 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy Krzyż został nadany w czerwcu 2011 przy okazji obchodów 35. rocznicy Wydarzeń Radomskich.
Śp. Stanisław Chrobak (ur. 1950 r., zm. 2006 r.) związany był z Komitetem Obrony Robotników od 1979 r., członek Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego NSZZ RI Solidarność, współorganizator NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych w województwie tarnowskim. Senator RP (1989 – 91), wójt Gminy Zakliczyn (1991 – 1998), Radny Sejmiku Województwa Małopolskiego (1998 – 2002).

Wraz z podpisaniem porozumień sierpniowych w 1980 r. Stanisław Chrobak zaangażował się w tworzenie niezależnych organizacji chłopskich. Został członkiem powołanego w październiku 1980 r. komitetu założycielskiego NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska” w Zakliczynie, jak również członkiem komitetu założycielskiego struktur „Solidarności Wiejskiej” w województwie tarnowskim pełniąc funkcję zastępcy przewodniczącego. Uczestnik strajku ustrzycko-rzeszowskiego i wydarzeń bydgoskich w 1981 r. Brał udział w spotkaniach przedstawicieli organizacji chłopskich z prymasem kard. Stefanem Wyszyńskim. Reprezentował województwo tarnowskie podczas zjazdu zjednoczeniowego niezależnych organizacji chłopskich, który odbył się 8 i 9 marca 1981 r. w Poznaniu, na którym powołano NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”. Podczas zjazdu został wybrany członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego (OKZ) rolniczej „Solidarności”. W jego ramach zajmował się Wszechnicą Związkową. Był także obecny podczas posiedzenia Sądu Najwyższego 12 maja 1981 r., podczas którego dokonano ostatecznej rejestracji ogólnopolskiego, rolniczego związku zawodowego. Kolporter wydawnictw antyreżimowych. W czerwcu 1981 r. został wybrany przewodniczącym struktur NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych województwa tarnowskiego. Był czynnym uczestnikiem działań o charakterze ogólnopolskim, mających wymusić na władzach zgodę na legalizację niezależnych organizacji rolniczych. W związku z prowadzoną działalnością związkową został objęty inwigilacją ze strony tarnowskiej Służby Bezpieczeństwa. Po wprowadzeniu stanu wojennego i delegalizacji Solidarności od 13 grudnia 1981 do 24 lipca 1982 ukrywał się. Po ukryciu się został objęty poszukiwaniami, zaś w razie zatrzymania miał zostać internowany. Jego nazwisko widnieje na wykazie osób poszukiwanych do internowania w trybie nadzwyczajnym sporządzonym 27 grudnia 1981 r. Ujawnienie nastąpiło po ogłoszonej przez władze komunistyczne 22 lipca 1982 r. amnestii dla działaczy opozycji anytkomunistycznej. Niedługo po ujawnieniu nawiązał kontakt z działaczami rolniczej „Solidarności” ze swego regionu starającymi się utrzymywać łączność ze sobą oraz w miarę możliwości kontynuować działalność, co w warunkach wiejskich głównie sprowadzało się do aktywności w ramach duszpasterstwa rolników, działającego pod patronatem biskupa tarnowskiego Jerzego Ablewicza. Stanisław Chrobak brał regularny udział w tego rodzaju spotkaniach. Ponadto zajmował się kolportowaniem prasy drugoobiegowej. Rozpowszechniał między innymi wydawane w latach 1982-89 przez podziemny Tymczasowy Zarząd Wojewódzki „Solidarności” Rolników Indywidualnych we Wrocławiu pismo „Nasza Ziemia” oraz ukazujące się latach 1984-85 pismo „Trwamy”, którego wydawcą była Regionalna Komisja Wykonawcza NSZZ „Solidarność” w Rzeszowie, co świadczy o rozległości jego kontaktów. Poza tym zajmował się kolportażem prasy podziemnej ukazującej się w Krakowie oraz Tarnowie. Stanisław Chrobak wszedł w skład działającej od maja 1988 r. Tymczasowej Rady Wojewódzkiej „Solidarności” Rolników Indywidualnych, pełniąc funkcję zastępcy przewodniczącego. Z ramienia Tymczasowej Rady Wojewódzkiej „Solidarności” Rolników Indywidualnych wszedł w skład powstałego w kwietniu 1989 r. Wojewódzkiego Komitetu Obywatelskiego w Tarnowie. Został przez niego wysunięty jako kandydat w wyborach do Senatu. Podczas głosowania 4 czerwca 1989 r. został wybrany senatorem uzyskując ponad 209 tys. głosów w okręgu obejmującym województwo tarnowskie (76,95% głosów ważnych). Za zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, odznaczony pośmiertnie przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego 28 lutego 2010 r. w Tuchowie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski ,,Polonia Restituta”.

(mn) (źródło: IPN Kraków)