Wyniki badań:

Dla wody zbadano: stężenie azotanów, azotynów, fosforanów; zawartość żelaza, jonów amonu, tlenu; odczyn pH, twardość , barwę i zapach

Dla powietrza zbadano: stopień zapylenia; zawartości ozonu; stan czystości powietrza na podstawie skali porostowej. Dokonano również pomiaru natężenia ruchu przy drodze wojewódzkiej numer 980 w Zakliczynie.

Dla gleb oceniono: kwasowość (pH gleby) oraz zawartość olejów.

Badanie zawartości ozonu w powietrzu: nie wykryto ozonu w powietrzu na terenie sąsiadującym ze szkołą.

Określenie stanu czystości powietrza na podstawie skali porostowej

Wnioski z badań

Na podstawie wszystkich badań przeprowadzonych metodą chemiczną w 3 porach roku można wnioskować, że jakość wody rzeki Paleśnianki jest dobra. Mieści się ona w przedziale pierwszej i drugiej klasy czystości. Na terenie gminy Zakliczyn brak intensywnego przemysłu, dlatego brak jest ścieków przemysłowych, które w dużym stopniu zanieczyszczałyby wodę. Źródłami zanieczyszczeń wód powierzchniowych jest działalność rolnicza (środki chemiczne, nawozy) oraz nieoczyszczone ścieki komunalne i ścieki rolnicze (gnojówka). Parametrami wskazującymi na używanie nawozów jest stężenie azotanów NO₃⁻ oraz azotynów NO₂⁻.

Stężenie azotanów NO₃⁻ w okresie wiosennym wynosiło 0,5-1 mg/l ( I klasa czystości), natomiast latem i jesienią wzrosła w granicach 6-7 mg/l ( II klasa czystości). Zwiększenie zawartości było spowodowane spływem z upraw rolniczych użyźnianych nawozami azotowymi.

Stężenie azotynów NO₂⁻ było mniejsze lub równe 0,1 mg/l - klasa I i II czystości. Substancja ta nie jest zagrożeniem dla ryb występujących w zbiorniku wodnym. Wysoki poziom azotynów jest silną trucizną, która blokuje procesy oddychania i wywołuje śmierć. Niskie stężenie azotanów i azotynów świadczy o racjonalnym stosowaniu przez rolników nawozów azotowych i właściwym ich składowaniu oraz czyszczeniu zagród rolniczych.

Parametrem, który ogranicza lub uniemożliwia użycie wody do celów pitnych jest żelazo. Stężenie tego pierwiastka wyniosło od 0,02-0,3 mg/l. Jest to ilość niewielka, pozwalająca zaliczyć wodę do I i II klasy czystości. Duża zawartość żelaza nadaje wodzie specyficzny smak i zapach. Ponadto bardzo brudzi armaturę (wanny, umywalki, pranie). W normach wody pitnej - I klasa czystości mieści się zawartość badanego amonu, którego stężenie we wszystkich przypadkach wyniosło 0,05 mg/l. Zbyt duża jego zawartość powoduje obniżenie ilości tlenu w wodzie, co ogranicza organizmom rozkład martwych roślin i zwierząt na pokarm dla roślin.

Zadowalający był wynik pomiaru stężenia fosforanów.  W badanych stanowiskach wyniósł od 0,1 do 0,3 mg/l - I klasa czystości. Zbyt duża zawartość fosforanów w wodzie jest niekorzystna dla roślin, bowiem pobierane przez nie fosforany wiążą się z martwą substancją organiczną. Nie stwierdzono w wodzie substancji naruszających procesy samooczyszczania się wód, a to świadczy o zmniejszonej ilości stosowania chemicznych środków ochrony roślin - pestycydów.

Jednym z najważniejszych wskaźników jakości wody jest zawartość tlenu rozpuszczonego w wodzie, który zależny jest od temperatury. Jakość wody jest dobra, gdy temperatura jest niższa od 20˚C., czyli im zimniejsza jest woda, tym więcej w niej tlenu. Wynik pomiaru stężenia tlenu O₂ potwierdza dobre natlenienie wody, a tym samym optymalną możliwości życia zwierząt roślin wodnych. W maju zawartość tlenu przy temperaturze 1˚C wyniosła 13,77 mg/l O₂, a w październiku przy temperaturze 10˚C wyniosła 10,92 mg/l O₂.

Oprócz zawartości tlenu, o jakości wody i warunkach do życia dla ryb i roślin decyduje odczyn pH. W badanych porach roku wyniósł od 6,5-8 - I klasa czystości. Parametr ten należy do najbardziej miarodajnych. W dobrze funkcjonującym ekosystemie wodnym odczyn pH powinien wahać się od 7,5-8,5, czyli badany zbiornik posiada wysoką jakość wody.

Kolejnymi zbadanymi parametrami były: twardość, barwa i zapach. We wszystkich zbadanych próbach woda okazała się miękka - II klasa czystości. Jest to zjawisko pozytywne dla ludzi z niej korzystających, gdyż zbyt twarda woda stwarza określone trudności przy użytkowaniu jej w gospodarstwach domowych (wzrasta użycie mydła do mycia i środków piorących z powodu wytrącania się nierozpuszczalnych soli wapnia i magnezu, powodujących podrażnienie skóry). Pogarszają się również wartości odżywcze jedzenia gotowanego w twardej wodzie, powstaje kamień kotłowy, który utrudnia wymianę ciepła. Barwa wody na terenie uprawowym i zakrzewionym była lekko zielonkawa, co świadczy o tworzeniu się odpadów organicznych (liście, drewno) i obecności planktonu. Woda pozostałych stanowisk była bezbarwna.

Zapach - w badanych próbkach okresu wiosennego i letniego woda nie wykazywała żadnego zapachu. Lekki zapach rośliny pojawił się w próbkach badanych jesienią z obszaru uprawowego co świadczy o wzmożonych procesach rozkładu substancji organicznych.

Na podstawie badań przeprowadzonych metodą biologiczną można wnioskować, że woda w badanych miejscach jest dobra. Stwierdzono w wodzie obecność rozmaitych gatunków zwierząt. Na podstawie przewodników, kluczy do oznaczania mikrofauny oraz obserwacji mikroskopowych zidentyfikowano: larwy chruścików, larwy widelnic, larwy jętek, obecność ślimaków, kiełży; a wśród roślin wodnych: mchy, glony, liście kosaćca, rdestnicę. Obecność tych organizmów świadczy o zadowalającej czystości wody. W wodach zanieczyszczonych gatunki te nie występują. O dobrym stanie wody w rzece świadczy również fakt, że żyją w niej ryby, takie jak: pstrąg, lipień, kiełb, kleń. Informacje te uzyskano z przeprowadzonych rozmów z wędkarzami.

Podczas cyklicznego okresu badań nie stwierdzono wzdłuż brzegów rzeki nielegalnych wysypisk śmieci. Odnotowano jednak odpady stałe, takie jak: puszki, butelki, opakowania po słodyczach, przedmioty i opakowania plastikowe, których ilość od wiosny do jesieni zwiększyła się. Nasuwa się wniosek, że nie wszyscy w pełni zdają sobie sprawę ze skutków zagrożeń dla środowiska naturalnego pomimo działającego systemu gospodarowania odpadami na całym obszarze Gminy Zakliczyn.

Dla powietrza zbadano: stopień zapylenia; zawartości ozonu; stan czystości powietrza na podstawie skali porostowej. Dokonano również pomiaru natężenia ruchu przy drodze wojewódzkiej numer 980 w Zakliczynie. Dla gleb oceniono: kwasowość (pH gleby) oraz zawartość olejów.

Z badań wynika, że  zanieczyszczenie powietrza jest duże. Największy stopień zapylenia stwierdzono w okresie zimowym i letnim. Jest to spowodowane głównie: wzmożonym natężeniem ruchu (największe natężenie ruchu zaobserwowano podczas lata- liczba pojazdów mierzona w ciągu 1 godziny wyniosła 420) oraz ogrzewaniem domów surowcami mineralnymi zanieczyszczonymi związkami siarki (tylko 13% mieszkańców do ogrzewania mieszkań używa gazu ziemnego, pozostali wykorzystują drewno, węgiel kamienny, ekogroszek). Pyły zawieszone w powietrzu mają bardzo negatywne oddziaływanie na zdrowie człowieka oraz stan roślinności. Ze względu na niewielkie rozmiary łatwo przedostają się do płuc. Mogą powodować: zatrucia, zapalenia górnych dróg oddechowych, pylicę, choroby alergiczne, astmę, nowotwory. Pył osadzający się na powierzchni liści pochłania światło oraz zatyka aparaty szparkowe, utrudniając fotosyntezę.

W powietrzu na terenie sąsiadującym ze szkołą nie wykryto ozonu. Natomiast dużą zawartość dwutlenku siarki potwierdzają badania na podstawie skali porostowej, ponieważ porosty są wskaźnikami powietrza bardzo wrażliwymi na tlenki siarki. Dwutlenek siarki wykazuje działanie toksyczne, atakuje drogi oddechowe, struny głosowe, może też wywoływać astmę, skurcze i zapalenie oskrzeli. Po połączeniu z wodą tworzy kwaśne deszcze, które zakwaszają gleby, a te z kolei są przyczyną powstawania uszkodzeń drzew oraz innych roślin. Tłumaczy to zakwaszenie pobranych próbek gleby, które mieściły się  przedziale  5,5-6,4pH. W badanych próbkach gleby nie stwierdzono obecności olejów.

Należałoby się zastanowić nad sposobami poprawy stanu środowiska naszej Gminy. Młodzież zaproponowała następujące rozwiązania.

Zapamiętaj- bądź EKO:

• nie spalaj odpadów i reaguj na tego typu zachowania Twoich sąsiadów
• przejdź na ogrzewanie gazowe albo przynajmniej wymień swój piec węglowy na bardziej nowoczesny
• ograniczaj zużycie ciepła - ociepl swój dom, zużywaj mniej paliw i płać mniejsze rachunki
• korzystaj częściej z roweru - nie wszędzie musisz dojechać samochodem
• przekazuj pozostałości roślinne do odzysku - nie spalaj ich w ogrodzie
• zaprzestań wypalania traw.