Wszystkie samorządy uchwaliły budżety gminne, a ostatnio powiększyły te budżety o środki na realizację programu „Rodzina 500+.” Niebawem przyjdzie czas na sprawozdania z realizacji budżetu za poprzedni rok. Zakliczyńskie Centrum Kultury takie sprawozdanie ma już gotowe i czekamy na ocenę naszej działalności w ubiegłym roku przez; najpierw Komisję Oświaty, Kultury i Sportu, a potem Radę Miejską – prawdopodobnie w maju. Dziś zachęcam do zapoznania się z wydatkami samorządów „po sąsiedzku” na kulturę i sport. Przypominam – bo to bardzo ważne i do natychmiastowego zweryfikowania, że poniższe zestawienie oparte jest na uchwałach budżetowych gmin, a te są dostępne na stronach gminnych, najczęściej w zakładce Biuletynu Informacji Publicznej (BIP). Policzmy zatem wszystko w gminach, co idzie na kulturę (osobno na ośrodki kultury i osobno na biblioteki). Żeby była jasność, dodam w kolejnym zestawieniu dotacje na ośrodki kultury i biblioteki – to będzie łączna kwota przeznaczana w poszczególnych gminach na działalność kulturalną. W osobnym zestawieniu pokażę sport, rzecz oczywista (choć to kultura i owszem, ale fizyczna, a nie inaczej zapisana w dziale budżetowym). Nie będę tutaj podawał informacji z tych samorządów, które szczególnie dopieszczają instytucje kultury; gmina Tuchów, Żabno czy wiejska gmina Tarnów. W zestawieniu znajdują się tylko sąsiedzi z nami graniczący; mali, duzi, bogaci i biedni. No więc do dzieła! Najpierw alfabetycznie, więc zaczynamy od Ciężkowic:

Miasto i Gmina Ciężkowice ma budżet w roku 2016 w wysokości 34 mln 31 tys. 782 zł po stronie dochodów i 33 mln 74 tys. 422 zł po stronie wydatków – jak widać również jest to budżet nadwyżkowy. Mało tego, to budżet prawie bliźniaczy do budżetu Gminy Zakliczyn, nawet podobna kwota – niespełna 2 mln zł – przeznaczona jest w nim na wydatki inwestycyjne. To samo mniej więcej jeśli idzie o pomoc społeczną, koszty administracji publicznej i oświaty. Czas na kulturę, profilaktykę i sport. Miasto i Gmina Ciężkowice wyłożyły w ostatnich latach gigantyczne wręcz środki na infrastrukturę kulturalną. Wystarczy wymienić budowę supernowoczesnego Muzeum Przyrodniczego im. Tomków, pięknego amfiteatru letniego i remontu ratusza w Ciężkowicach – to drugi remont od czasu remontu ratusza w Zakliczynie, ponadto modernizacja Muzeum Etnograficznego „Grociarnia” w Jastrzębi, a de facto tutejszego Domu Kultury – to wszystko Gmina oddała w zarząd Centrum Kultury i Promocji Gminy Ciężkowice. Ma Centrum w czym prowadzić działalność i dzięki nowoczesnej infrastrukturze - na czym zarabiać. Centrum nie ma swojego portalu internetowego, ale informacje bez trudu można znaleźć w Samorządowym Serwisie Informacyjnym, czyli na portalu Miasta i Gminy Ciężkowice: http://www.ciezkowice.pl/pl/00176,centrum_kultury_i_promocji_gminy_ciezkowice  Drugą instytucją kultury jest Miejsko – Gminna Biblioteka Publiczna szczycąca się własną stroną internetową: http://www.biblioteka-ciezkowice.pl/index.php  wraz z fanpage z którego dowiemy się m.in. że Bibliotekę lubi 145 czytelników. W gminie Ciężkowice działa klub sportowy „Ciężkowianka”, której piłkarze rywalizują w rozgrywkach IV ligowych. Ponadto działa tu ognisko TKKF oraz sporo – bo osiem - uczniowskich klubów sportowych.

Oto wydatki budżetowe gminy na kulturę, profilaktykę i sport:
- Centrum Kultury i Promocji Gminy Ciężkowice –491 tys. 200 zł.
- Miejsko – Gminna Biblioteka Publiczna w Ciężkowicach – 233 tys. zł
- Kultura fizyczna – 154 tys. zł

Teraz idziemy na drugą stronę Dunajca, na zachód do Czchowa.
Gmina Czchów w roku 2016 po stronie dochodów zapisała 40 mln 207 tys. 97 zł, a po stronie wydatków 39 mln 587 tys. 397 zł, jak widać, też jest to budżet nadwyżkowy, a nie deficytowy. MOKSiR w Czchowie obok działalności kulturalnej ma swoim schemacie organizacyjnym A – Klasowy klub MOKSiR Piast Czchów – jest formalnym właścicielem klubu. Obok obiektów na zapleczu czchowskiego magistratu ma MOKSiR do dyspozycji nowo powstałe (w wyremontowanym budynku) Centrum Informacji Turystycznej dodatkowo dofinansowane z budżetu Gminy na działalność bieżącą kwotą ponad 52 tys. 676 zł. MOKSiR ma otwartą furtkę do sięgania po środki z tzw. profilaktyki na organizację imprez kulturalnych (jest to wyraźnie odzwierciedlone w zapisie ustawy budżetowej) i wpływy z biletów wstępu na czchowską basztę. Ma też MOKSiR kino „Baszta” oraz kompleks sportowy „Piast” nad Dunajcem i w każdej chwili możliwość korzystania z największej w okolicznych gminach hali sportowej przy czchowskim gimnazjum, w dodatku jest to hala z super akustyką. Instytucja ma swój portal pod adresem: http://moksir.czchow.pl  oraz fanpage z 409 lajkami „lubię to”. Czchowska Miejska Biblioteka Publiczna jest z kolei wydawcą tutejszego miesięcznika „Czas Czchowa” http://www.czasczchowa.pl/  oraz organizatorem cieszącej się dużą popularnością akcji „Kup książkę dla Biblioteki.” O Bibliotece w Internecie pod tym linkiem http://www.czas.czchow.pl/biblioteka/Biblioteka/licz.html  W gminie Czchów mają trzy kluby sportowe: Piast Czchów , Tymon Tymowa (gra w A – klasie z Pogórzem Gwoździec) i Temida Złota (gra w B –klasie z PKS Jedność Paleśnica).

Na kulturę i sport dotacja gminy Czchów wynosi:
- Miejski Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji + CIT – 707 tys. 676 zł.
- Miejska Biblioteka Publiczna w Czchowie – 265 tys. zł
- Kultura fizyczna – 261 tys. zł

Gmina Dębno w roku 2016 po stronie dochodów zapisała 36 mln 814 tys. 785 zł, a po stronie wydatków 39 mln 405 tys. 487zł – to budżet z deficytem dla odmiany. To ciekawa gmina, której nazwa pochodzi od miejscowości Dębno, ale siedziba władz mieści się w Woli Dębińskiej. Z kolei siedziba (wyremontowana) Dębińskiego Centrum Kultury znajduje się w miejscowości Jastew, dla odmiany siedziba Gminnej Biblioteki w Porąbce Uszewskiej. W gminie Dębno Biblioteki działają w strukturze Dębińskiego Centrum Kultury z szefową w randze zastępcy dyrektora DCK. Instytucja jest wydawcą lokalnej gazety ukazującej się w cyklu dwumiesięcznym. DCK ma swoją witrynę internetową pod adresem: http://www.dck.net.pl  Zgodnie z wymogami w budżecie gminy dotacja jest wyodrębniona; oddzielnie Centrum Kultury i oddzielnie Biblioteka. Aż osiem piłkarskich klubów sportowych działa na terenie gminy Dębno z najbardziej znanym „Orzeł” Dębno (gra z Dunajcem Zakliczyn w lidze okręgowej) i aż 10 UKS-ów. Zobaczmy jak budżet gminy Dębno dotuje kulturę i sport.

Na kulturę i sport dotacja podmiotowa gminy Dębno wynosi:
- Dębińskie Centrum Kultury – 670 tys. zł
- Gminna Biblioteka Publiczna – 281 tys. 642 zł
- Kultura fizyczna – 175 tys. zł

Gmina Gródek nad Dunajcem to nasz południowy sąsiad. W 2016 roku po stronie dochodów Gródek ma 30 mln 318 tys. zł. Samorząd gminy znad Jeziora Rożnowskiego planuje w tym czasie wydać 29 mln 803 tys. zł. Budżet nadwyżkowy. W Gródku nad Dunajcem od 2007 roku osobno działa Gminny Ośrodek Kultury i Gminna Biblioteka Publiczna. GOK łączy funkcje upowszechniania kultury i promocji turystycznej Gminy. Instytucja ma portal internetowy: http://gok-grodek.iap.pl/news.php  oraz fanpage na którym doliczyliśmy się 839 użytkowników lubiących GOK. Ma też swoją witrynę internetową Biblioteką (bez profilu na facebook’u) o adresie: http://www.gbpgrodek.naszabiblioteka.com  W gminie działa klub sportowy GKS „Zawisza” a także uczniowski klub sportowy w Przydonicy.

Na kulturę i sport dotacja podmiotowa gminy Gródek nad Dunajcem wynosi:
- Gminny Ośrodek Kultury – 523 tys. 800 zł
- Gminna Biblioteka Publiczna – 153 tys. 500 zł
- Kultura fizyczna - 116 tys. 169 zł

Na wschodzie od Zakliczyna jest Gmina Gromnik. Niewielka, biedna, ale gospodarnie zarządzana gmina. Budżet niewielki w porównaniu z gminami miejsko – wiejskimi, tym bardziej godny uwagi. Dochody w roku 2016 w uchwale budżetowej oszacowano tu na 24 mln 515 tys. 598 zł natomiast wydatki na kwotę 24 mln 139 tys. 927 zł. Gmina Gromnik, jak wynika z zestawienia, również się nie zadłuża. Obie instytucje kultury mają swoje internetowe witryny – GOK http://www.gokgromnik.pl  oraz fanpage z 398 lajkami „lubię to”. natomiast GBP http://www.biblioteka.gromnik.pl  W gminie Gromnik działają dwa kluby sportowe, a klub z Gromnika jest liderem tarnowskiej A – klasy.

Na kulturę i sport dotacja podmiotowa gminy Gromnik w roku 2016 wynosiła:
- Gminny Ośrodek Kultury – 625 tys. 245 zł
- Gminna Biblioteka Publiczna – 309 tys.788 zł
- Kultura fizyczna - 160 tys.200 zł

Druga od wschodniej strony, nieco bardziej na północ to wiejska Gmina Pleśna. 30 mln 482 tys.515 zł to dochody gminy na rok 2016. Wydatki to 32 mln 260 tys. 515 zł – zaszaleli sąsiedzi z deficytem na prawie 1 mln 800 tys. zł. Centrum Kultury Gminy Pleśna ma nowy portal internetowy o adresie http://centrum-kultury.plesna.pl/  oraz stronę na profilu facebook: którą polubiło 426 użytkowników. Gminna Biblioteka też jest w Internecie pod adresem: http://www.bibliotekaplesna.republika.pl/index.html  Może tutaj znajdziemy samorząd, który oszczędza na wydatkach na kulturę budując „Orliki”, hale i inne skądinąd potrzebne obiekty. W Pleśnej w piłkę nożną grają w LKS "Pogórze" Pleśna, występująca w klasie okręgowej, grupie II oraz w Klubie Sportowym "KS Rzuchowa" w Rzuchowej występującej w klasie B. Mają też dwa Uczniowskie Kluby Sportowe w Pleśnej i Rzuchowej.

Na kulturę i sport dotacja podmiotowa gminy Pleśna wynosi:
- Centrum Kultury Gminy Pleśna – 625 tys. zł z czego 110 tys. zł na zakupy i inwestycje – rewelacja!
- Gminna Biblioteka Publiczna – 465 tys. zł – Uwaga! Identyczna dotacja jak do ZCK.
- Kultura fizyczna - 180 tys. 450 zł

Zaglądamy do Wojnicza, gdzie Dyrektor Stefan Wełna od zawsze narzeka na mizerny budżet. Miasto i Gmina Wojnicz zamierza wydać w 2016 roku 36 mln 11 tys. 643 zł i to będzie mniej niż szacowane dochody w wysokości 36 mln 111 tys. 643 zł. Nadwyżka niewielka, ale nadwyżka. W Wojniczu mamy Gminny Ośrodek Kultury, który ma swoją witrynę internetową pod tym adresem: http://www.gok.wojnicz.net/  GOK nie ma profilu na facebook’u. Gminna Biblioteka Publiczna w Wojniczu nie ma swojego portalu, ale stronę na portalu miasta i gminy Wojnicz, zresztą niezbyt aktualną, bo informującą o roku Tuwima i o tym, że z tej okazji, w Gminnej Bibliotece Publicznej w Wojniczu 20 marca 2013 roku odbyło się spotkanie czytelników. Najbardziej znany klub sportowy gminy to Olimpia Wojnicz (gra w okręgówce z Dunajcem Zakliczyn).

Zobaczmy jak samorząd wojnicki oszczędza na kulturze i ile wydaje na kulturę fizyczną.
- Gminny Ośrodek Kultury – 496 tys. 570 zł
- Gminna Biblioteka Publiczna – 303 tys.894 zł
- Kultura fizyczna – 177 tys. zł

Z jak Zakliczyn. Gmina miejsko – wiejska o czym wszyscy wiedzą. Budżet Gminy Zakliczyn dla przypomnienia wygląda tak: dochody to 33 mln 623 tys.734 zł natomiast wydatki to 33 mln 98 tys. 970 zł. Jest to budżet nadwyżkowy. W Zakliczynie funkcjonują dwie instytucje kultury. Zakliczyńskie Centrum Kultury, które jest wydawcą czasopisma „Głosiciel” i portalu Zakliczyninfo, na którym czytelniku właśnie się znajdujesz: http://www.zakliczyninfo.pl/index.php  ZCK ma swój profil na facebook’u który polubiło 954 użytkowników. Gminna Biblioteka Publiczna w Zakliczynie jak dotąd nie ma swojego portalu internetowego. Przy ZCK działa stowarzyszenie „Klucz” z oddziałami terenowymi. Przypomnę też, że Zakliczyńskie Centrum Kultury wraz ze stowarzyszeniem „Klucz” i jego oddziałami finansuje działalność Strażackiej Orkiestry Dętej „Filipowice” oraz Zespołu Folklorystycznego „Gwoździec”, prowadzi stałą galerię wystaw „Galeria Poddasze” w ratuszu, zajęcia fotograficzne, plastyczne i taneczne dla dzieci i młodzieży (częściowo odpłatne niestety). Poprzez stowarzyszenie „Klucz” prowadzimy pięć ośrodków samopomocy w ramach programu „Akademia dla Aktywnych”, organizujemy i finansujemy imprezy kulturalne ze Świętem fasoli na czele. Z budżetu płacimy nie tylko za utrzymanie ratusza, ale nawet płacimy czynsz Gminie, co jest ewenementem w skali Małopolski. Płacimy też za prąd i gaz oraz wodę w obiektach gdzie są świetlice (remizy OSP w Gwoźdźcu i Filipowicach) nawet Urzędowi Miejskiemu (remiza OSP w Woli Stróskiej), który z kolei nie płaci za to, że ma w ratuszu siedzibę Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii, dyżury prawne, psychologów, dyżury Powiatowego Urzędu Pracy i Nadleśnictwa Gromnik, organizuje tu sesje Rady Miejskiej i szkolenia dla urzędników.

Zestawienie wydatków na Zakliczyńskie Centrum Kultury, Gminną Bibliotekę Publiczną i oczywiście na kulturę fizyczną zwaną sportem.
- Zakliczyńskie Centrum Kultury – 465 tys. zł
- Gminna Biblioteka Publiczna – 280 tys. zł
- Kultura fizyczna – 236 tys. 500 zł

Raz jeszcze zestawienie ale już syntetyczne; najpierw osobno ośrodki kultury, potem osobno biblioteki, po zsumowaniu razem dotacja na obie instytucje kultury. Na koniec osobno zestawienie wydatków gmin na kulturę fizyczną, czyli na sport.

Ośrodki, centra kultury;

1. Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Czchowie – dotacja - 707 tys. 676 zł.
2. Dębińskie Centrum Kultury - dotacja gminy - 670 tys. zł.
3. Centrum Kultury, Sportu i Promocji Gminy Pleśna – dotacja - 625 tys. zł.
4. Gminny Ośrodek Kultury w Gromniku – 562 tys. 759 zł
5. Gminny Ośrodek Kultury Gródek nad Dunajcem – dotacja - 523 tys. zł.
6. Gminny Ośrodek Kultury w Wojniczu – dotacja - 496 570 zł.
7. Centrum Kultury i Promocji Gminy Ciężkowice – dotacja - 491 200 zł.
8. Zakliczyńskie Centrum Kultury – dotacja gminy – 465 tys. zł

Biblioteki gminne:

1. Gminna Biblioteka Publiczna w Pleśnej – 465 tys. zł
2. Gminna Biblioteka Publiczna w Gromniku – 309 tys.788 zł
3. Gminna Biblioteka Publiczna w Wojniczu – 303 tys.894 zł
4. Gminna Biblioteka Publiczna w Dębnie – 281 tys. 642 zł
5. Gminna Biblioteka Publiczna w Zakliczynie – 280 tys. zł
6. Miejska Biblioteka Publiczna w Czchowie – 265 tys. zł
7. Miejsko – Gminna Biblioteka Publiczna w Ciężkowicach - 233 tys. zł
8. Gminna Biblioteka Publiczna w Gródku n/Dunajcem – 153 tys.500 zł

Dotacje na instytucje kultury razem (ośrodki + biblioteki):

1. Gmina Pleśna – 1 mln 90 tys. zł
2. Czchów – 972 tys.676 zł
3. Dębno – 951 tys. 642 zł
4. Gromnik – 872 tys. 547 zł
5. Wojnicz – 800 tys. 464 zł
6. Zakliczyn – 745 tys. zł
7. Ciężkowice – 724 tys. 200 zł
8. Gródek n/Dunajcem – 675 tys. 500 zł

Dotacje gminne na kulturę fizyczną:

1. Czchów – 261 tys. zł
2. Zakliczyn - 236 tys. 500 zł
3. Pleśna - 180 tys. 450 zł
4. Wojnicz - 177 tys. zł
5. Dębno - 175 tys. zł
6. Gromnik – 160 tys. 200 zł
7. Ciężkowice - 154 tys. zł
8. Gródek n/Dunajcem - 116 tys. 169 zł

Nie ma co dyskutować z faktami

W gminie Zakliczyn najbardziej dopieszczone w budżecie jest środowisko sportowe – wszak w zestawieniu sąsiedzkim nasza gmina jest wiceliderem. Nieźle, bo w okolicach połowy stawki plasuje się Gminna Biblioteka Publiczna w Zakliczynie, której do 4 miejsca brakuje nieco ponad półtora tysiąca dotacji. Żadna z gmin sąsiednich nie jest w stanie zagrozić „hojności” samorządu gminy Zakliczyn wobec własnego centrum kultury – nie dość, że jesteśmy na szarym końcu z ponad 26 tysięczną stratą do przedostatniej instytucji w zestawieniu, to jeszcze płacimy czynsz Organizatorowi. Czy zawsze tak było ? Nie. Do 2010 roku plasowaliśmy się gdzieś około środka stawki, co pozwalało nam w miarę normalnie funkcjonować; kupować wyposażenie, sprzęt nieodzowny do pracy, w miarę spokojnie przygotowywać imprezy kulturalne. Zjazd w dół tabeli nastąpił w 2011 roku w którym nie tylko została drastycznie ścięta dotacja podmiotowa, ale dołożono nam jeszcze redagowanie i wydawanie „Głosiciela” oraz opiekę nad obiektami sportowymi LKS „Dunajec” Zakliczyn i jednocześnie zabrano na potrzeby Urzędu Miejskiego „Burmistrzówkę” w ratuszu. Była za to obietnica modernizacji infrastruktury kulturalnej, toteż został nałożony na ZCK czynsz za ratusz i …. obiekty sportowe „Dunajca”. Po wyborach w 2014 roku zdjęty został z nas nakaz utrzymywania obiektów sportowych. Można zaryzykować stwierdzenie, że rok 2016 zapowiada się przełomowo - i to nie jest żaden żart z mojej strony - w budżecie gminy Zakliczyn zarezerwowano bowiem kwotę 40 tys. zł na rozpoczęcie remontu Sali im. S. Jordana w ratuszu. Szykowany jest właśnie wniosek o środki unijne na remont Sali im. S. Jordana w ramach 6 Osi priorytetowej Dziedzictwo regionalne, Działanie 6.1 Rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego, Poddziałanie 6.1.1 Ochrona i opieka nad zabytkami. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi we wrześniu bieżącego roku.